İddianame Nedir?
İddianame Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 170/2 maddesi uyarınca: “Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler. “ şeklinde tanımlanmıştır.
İddianamenin Unsurları Nelerdir?
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 170/3 maddesi gereğince; Görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenen iddianamede:
a) Şüphelinin kimliği,
b) Müdafii,
c) Maktul, mağdur veya suçtan zarar görenin kimliği,
d) Mağdurun veya suçtan zarar görenin vekili veya kanunî temsilcisi,
e) Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kişinin kimliği,
f) Şikâyette bulunan kişinin kimliği,
g) Şikâyetin yapıldığı tarih,
h) Yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddeleri,
i) Yüklenen suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,
j) Suçun delilleri,
k) Şüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların sürelerinin gösterilmesi iddianamenin şartlarındandır.
İddianame Ne Kadar Sürede Hazırlanır?
İddianamenin ne kadar sürede hazırlanacağı savcılık ya da kolluğa çağrılıp ifadesi alınmış kişiler tarafından en çok sorulan sorulardan biridir. Bu soruya net bir yanıt malesef ki bulunmamaktadır. Bunun sebebi olayın yaşanış şekli, toplanacak deliller (dinlenecek tanıklar, sanık sayısı, kişilere ne kadar sürede ulaşılabileceği) ve savcılığın yoğunluğuna göre değişmektedir.
İddianameyi ya da Savcılık Evraklarını UYAP Üzerinden Görebilir Miyim?
Soruşturma evresi, CMK’nın 157. maddesi uyarınca kural olarak kamuya karşı gizli bir şekilde yürütülür. Savunma haklarına zarar vermemek koşuluyla soruşturma evresindeki usul işlemleri gizlidir. Bu sebeple savcılık evraklarına ilişkin UYAP Vatandaş sistemi üzerinden bilgi alınamamaktadır. Söz konusu evrağa ilişkin bilgi almak için kendiniz ya da avukatınız tarafından savcılık makamına gidilerek dosyayı incelemeniz gerekmektedir. Ancak sonrasında kovuşturma aşamasına geçilen dosyada UYAP sistemi üzerinden de CBS evrakları şeklinde savcılık dosyasına ulaşabilirsiniz.
Yeterli Şüphe Nedir?
“Yeterli şüphe” kavramı makul şüphe ile kuvvetli şüphe arasında yer alır. Uygulama açısından şüphelinin beraat etme olasılığının, mahkum olma olasılığından daha az olması şeklinde yorumlanmaktadır.
İddianamenin İadesi Nedir?
CMK’nın 174. Maddesinde açıklandığı üzere:
(1) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
a) 170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen,
b) Suçun sübûtuna doğrudan etki edecek mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
c) Önödemeye veya uzlaştırmaya ya da seri muhakeme usulüne tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaştırma ya da seri muhakeme usulü uygulanmaksızın düzenlenen,
d) Soruşturma veya kovuşturma yapılması izne veya talebe bağlı olan suçlarda izin alınmaksızın veya talep olmaksızın düzenlenen,
İddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
(2) Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez….
(4) Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez…
İddianame Hazırlandıktan Sonra Ne Olur?
İddianame kabulü ile yargılamadan artık soruşturma aşaması tamalanmış olur ve kovuşturma aşamasına geçilir. Mahkeme tarafından kabul edilen iddianame sonrası mahkemece duruşma günü belirlenir. Duruşmada olması gereken kişilere davet gönderilir. Çağrının tebliğ edilmesi ile duruşma günü arasında minimum 1 aylık süre olması gerektiği kanun tarafından öngörülmüştür.
Mahkeme İddianame ile Bağlı Mıdır?
CMK’nın 225. maddesi uyarınca mahkemenin vereceği hüküm ancak iddianamede yer alan suç, fiil ve faillere ilişkin olarak verilebilir. Burada yargılamanın sınırlarının iddianame ile çizildiğini dahi söyleyebiliriz. Ancak burada dikkat edilmesi gereken istisnai unsur suç vasfının değişebileceğidir. Bu durumda somut olaya göre sanık hakkında yeni bir iddianame düzenlenebilir ya da kimi zaman sanığa ek savunma hakkı tanınır ya da bazı durumlarda sanığın ek savunmasının alınmasına gerek duyulmayabilir.
Ceza hukukuna ilişkin diğer yazılarımızı okumak için buraya tıklayabilirisiniz.
Avukat Onur AKÇINAR – Kırklareli
Telefon: 0543 392 10 59
Bir yanıt yazın