Giriş
- 2023’te çıkarılan “7. Yargı Paketi” (7445 sayılı Kanun) ile iş ve ticaret hukuku kapsamındaki arabuluculuk şartlarında önemli değişiklikler hayata geçirildi.
- 1 Eylül 2023 itibarıyla birçok dava türünde arabuluculuk dava şartı haline getirildi. İşçi ve işveren arasındaki alacak-tazminat talepleri de bu kapsamda yer alıyor.
1. İş Davalarında Arabuluculuk: Zorunlu mu?
- 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununda yapılan değişiklikle “işçi‑işveren ilişkisinden doğan alacak ve tazminat talepleri” ile işe iade davalarında arabulucuya başvurma artık dava şartı haline getirildi.
- İstisna: İş kazası veya meslek hastalığına dayanan maddi/manevi tazminat davaları, tespit/itiraz/rücu davalarında arabuluculuk şartı aranmaz.
2. Süre ve Yaptırım
- Arabuluculuğa başvurmadan açılan dava usulden reddedilir
- Arabuluculuk süreci normalde en fazla 3 hafta, zorunlu hallerde 4 haftada tamamlanmalıdır. Ancak uygulamada tarafların uygun olmaması ya da iş yoğunluğu sebeplerle daha uzun sürdüğü de görülebilmektedir. Ancak unutulmaması gerekir ki arabuluculuk başvurusu ile dava konusu olaya ilişkin olarak zamanaşımı süreci arabuluculuk sürecinde durur.
3. Kurumsal Yenilikler (2025)
- Getirilen düzenlemelerle birlikte elektronik arabuluculuk başvurusu, uzaktan görüşmeler gibi dijital uygulamalar yaygınlaştı.
- Arabulucuların belirli alanlarda uzmanlaşması (örneğin iş hukuku) teşvik ediliyor.
4. Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar
- Daha hızlı hukukî çözüm (ortalama 3–4 hafta)
- Mahkeme masrafları ve gecikmeler azalır.
- Arabuluculuk görüşmesi sonrasında anlaşılması halinde düzenlenecek tutanak “ilam” niteliği taşır.
Dezavantajlar
- Çalışan açısından tek tarafın yararına (işveren) düşük teklif riskine karşı dikkatli olunmalı (örneğin: işçinin alacağını hesaplamayı bilmemesi, enflasyon nedeniyle süreç uzumasın diye olması gerekenden aşırı düşük teklifler hemen kabul edilebiliyor.)
5. Uygulamada Ne Yapılmalı?
- Dava Açmadan Önce: İşçi‑işveren uyuşmazlığınız varsa, otomatikman arabuluculuğa yönlendirileceksiniz.
- Anlaşma Tutanaklarını Dikkatle Okuyun: Gerekirse avukatınızla birlikte inceleyin.
- İcra Edilebilirlik: Uzlaşı sağlandıysa, anlaşma belgesi icra edilebilir olduğu ve yapılacak ödemelerin hangi tarihlerde ve ne şekilde yapılacağının açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
Sonuç
- 2023 itibarıyla bireysel iş davalarında arabuluculuk, dava şartı haline gelmiştir.
- İşçi‑işveren uyuşmazlıklarında, tazminat, alacak ve itiraz türü davalar doğrudan arabulucuya gitmeyi zorunlu kılmıştır.
Avukat Onur AKÇINAR – Kırklareli
Telefon: 0543 392 10 59
Avukat İrem KURBAN AKÇINAR – Kırklareli
Telefon: 0552 359 39 77
“İstifa dilekçesinde neden gösterilmeyip dava dilekçesinde haklı nedenle feshe dayanılması mümkün müdür?” yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Bir yanıt yazın